Drie basisregels uit het boek ‘Impro: improvisatie en theater’ van Keith Johnstone (1979) die ik ook zelf regelmatig toepas in mijn spel, zijn: ‘Statusspel’, ‘Zeg ja tegen een spelaanbod’ en ‘Durf te verliezen’. Deze keer: Durf te verliezen. Of deze van Keith Johnstone is of van DOL zelf laat ik in het midden. Maar deze spelregel is bijzonder belangrijk. Er komt een moment in het spel waarop de speler moet besluiten om het verlies dat hij leidt te accepteren. Uit dat verlies komt doorgaans mooi spel voort. In elk geval mooier dan wanneer de speler zich blijft verzetten tegen het verlies.
Er zijn helaas spelers die ondanks alles willen winnen. De zogenaamde power players, die gebruik maken van alle spelregeltechnische zwakten in het systeem en zich concentreren op het zo sterk mogelijk maken van hun poppetje, hebben hier in mijn ervaring een handje van. Sommige spelers gaan zelfs zo ver dat ze gaan valsspelen om hun doel te bereiken. En als ze dreigen te verliezen, doen ze er alles aan om zich uit dat verlies te draaien. Zo ken ik situaties waarin door de ordetroepen gevangen genomen misdadigers door buitenspels gebrek aan ordetroepen zich ontworstelen en zich uit de voeten maken. Vaak ook nog geholpen door de veiligheidsregel waarbij iemand niet echt mag worden vastgebonden. Meestal verhoogd dit gedrag de feestvreugde niet. Ik zou zelfs willen stellen dat het spelblokkerend werkt.
Gelukkig zijn er ook spelers die geen moeite hebben met verliezen. Zij accepteren hun verlies waardig. Ze leggen zonder tegenstribbeling hun hoofd op het hakblok. Of ze offeren zich op voor het grotere goed. De begrafenisscène die daarop volgt, zijn vaak indrukwekkend en emotioneel. (Let op dat je hier niet mee overdrijft. Ik herinner me nog een twee uur durende afscheid van een gevallen held op Summoning 8…)
Durf te verliezen kan ook slaan op het laten ontvallen van geheimen. Er is niets makkelijk dan boven op je geheimen blijven zitten tot het einde van een spel en dan na afloop roepen: ‘Zie je wel, je bent niet achter mijn geheimen gekomen!’. Vaak wordt dan ook door de organisatie geen informatie in het spel gebracht om überhaupt achter een geheim te komen. Was het niet leuker om gedurende het spel langzaamaan je geheimen te lekken, in de hoop dat ze uit zouden komen? Hoeveel mooier is het moment waarop je ontmaskerd wordt, bij voorkeur met een dramatische bekentenis? Mijn ervaring is dat te veel spelers bovenop die pot blijven zitten. Met als dieptepunt dat ze hun geheimen meenemen ‘het graf in’ als ze stoppen met het spelen van het personage.
Zo heb ik laatst tijdens de Short Larp genaamd Rock Band Murder Mystery (Utrecht, juni 2014) bewust een bekentenis gefluisterd waarbij iemand me kon horen, naar aanleiding van het openen van de derde envelop. Hierin stond dat ik namens de moordenaar een opdracht had uitgevoerd waardoor ik in feite schuldig was aan de moord. De rest van de spelers had weinig gedeeld waardoor het mysterie niet was op te lossen. Uiteraard werden alle pijlen onmiddellijk op mij gericht, maar dat hoort er bij als je er voor kiest om te durven verliezen.
Larpgeheimen zijn wat mij betreft zelfs een prima onderwerp om los te behandelen – ondanks het feit dat ze vaak onder de noemer “durven verliezen” vallen, is het uit laten komen van een larpgeheim een vaardigheid op zich voor zowel spelers als spelleiding. Natuurlijk moet het nog minimaal een beetje op een zinnige manier gebeuren – “versprekingen” en dergelijke kunnen soms erg geforceerd overkomen.
Daarom is het altijd nuttig, op het moment dat je een geheim bedenkt, tegelijk na te denken over “wat hebben de andere spelers hieraan” en “hoe ga ik ervoor zorgen dat andere mensen hiermee kunnen spelen” – je hebt namelijk echt niks je gave geheim als het geen spel oplevert. Je kunt wel hopen dat andere mensen in de diepere beweegredenen van je personage gaan zitten wroeten en je goed doordachte motivaties gaan doorgronden maar de praktijk leert dat dat niet gebeurt als je ze geen reden geeft.
Voor ons evenement Exit 3 eerder dit jaar hadden we dan ook het volgende in een briefingmail opgenomen: