Gespeeld: 30 oktober 2014 te Utrecht

Schrijver: Nina Essendrop

Introductie

Een groep van onschuldige clowns met een groot hart en klein van geest wordt wakker op een leeg podium. Verloren en verward en met het verlangen naar iets dat ze vaag herinneren, beginnen ze zichzelf en elkaar te ontdekken. Ze zijn op zoek naar betekenis en geluk. Maar het leven is moeilijk voor een kleine clowns die onhandig zijn, te emotioneel zijn en die niet kunnen praten. En dan verschijnt de Verkoper. Hij biedt hen makkelijke opwindende oplossingen voor kleine maar belangrijke prijs.

 

Innocence is een fysiek spel dat onderzoekt de thema’s vriendschap, dwangmatigheden, sterke gevoelens en de waarde van dingen die het leven moeilijk maken. Het spel maakt gebruik van brabbeltaal in plaats van een echte taal.

Voorbereiding

Na een eerdere ervaring met experimenteel larp, waarbij ik drie uur mijn mond moest houden, twijfelde ik of ik wel open sta voor dit genre. Ik had van het vorige spel wel geleerd dat het mogelijk is spel te maken zonder te praten, dat was mijn verwondering. Ik zocht bevestiging en besloot dat te zoeken in dit spel.

Mij was gevraagd om in te vallen voor de spelleider die last minute wegens ziekte moest afhaken. Een ander persoon echter nam het over, maar ik had wel het scenario gekregen. Omdat ik ging spelen en me wilde laten verrassen, heb ik het niet gelezen. Ik kon er wel uit opmaken dat de voorbereiding 2 uur en het spel 1 uur en 15 minuten precies ging duren. Dat laatste was het gevolg van het feit dat er bepaalde muziek nodig was die tijdens het spel zou worden gedraaid. Ik wist ook dat de spelleider van deze avond alleen de middag ervoor wat tijd had om het spel voor te bereiden.

We werden verwacht in het Mirliton Theater Hoog Catharijne, een minuscuul klein theater verstopt achter de V&D in Hoog Catharijne. Nooit geweten dat daar een theater zat. Ik woon toch al weer bijna 20 jaar in of in de buurt van Utrecht. Op zich een geschikte locatie voor dit spel. Ondanks de korte voorbereiding van de spelleider ging de workshop voorspoedig van start. Ik merkte al snel dat ik met het thema clown gewoon wat minder heb, ondanks het feit dat ik een zoon van een Circusvriend ben en menig circus heb bezocht in mijn leven. Toch ging er vol in om er iets van te maken. Ik zag anderen ook hun best doen. Helaas werden we geen echte clowns.

Tijdens de workshop schoot me te binnen dat de schrijfster van dit spel probeerde een mini workshop Clownerie er in te stoppen. Ook bedacht ik me dat clownesk spelen volgens mij heel ingewikkeld en complex is: er zijn tenslotte maar weinig echt grappige, aandoenlijke clowns. Ik ken er twee: Poirot en David. En nee, Bassie hoort er voor mij niet bij. Dus om van ons een beetje clowns te maken zijn enkele oefeningen niet voldoende. Ook kreeg ik een beetje het idee dat de spelleider het tempo net iets te hoog had liggen. Kortom, ik kwam er niet echt in.

De spelleider besloot om de workshop ter plekke te veranderen, door een deel niet uit te voeren. Eigenlijk zou het hele spel in stukjes worden geoefend en worden doorlopen. Achteraf denk ik een goed idee, omdat er dan helemaal niets meer was te ontdekken in het spel. Van de andere kant heeft juist dit besluit er toe geleid dat we er niet echt in kwamen. Maar dat is nu lastig vast te stellen.

Spel

Na een rommelige change begonnen we aan het spel. Met goede moed begon ik mijn clown te spelen, eigenlijk zonder een goed beeld wat nu de drijfveren van hem waren. Ik besloot om onderdeel te worden van de groep. Maar met een clown kreeg ik een soort van ruzie en die sloot me letterlijk uit. Vervolgens legde ik een band met een ander clowntje dat zielig ineengedoken moeite had met de nieuwe werkelijkheid zonder circus. En toen de Verkoper verscheen, wist ik het meteen: ik ben uit de groep gegooid, dus wegwezen hier. Ik ga me verheffen boven die andere door slimmer en minder onhandig te worden. Samen met twee andere clowns volgende ik deze weg. En vlak voor het eind besloot een van de twee toch maar bij de groep te blijven.

Nabeschouwing

De collectieve menig was dat, ondanks momenten van uitbundig lachen, dit spel het niet was. Helaas, maar dat hoort er bij in de reis om de wereld in 80 larps. Enkelen konden de merkwaardigheid van het spel waarderen als een interessante ervaring.

We speelden clowns. We zijn geen clowns geweest. En omdat we het niet waren, was er geen ruimte om de emoties te verkennen die volgens mij bedoeld waren door de schrijfster. Ook denk ik dat het spel voor Immersionist is bedoeld: zij die opgaan in het personage en voelen en handelen van uit het personage. Ik ben heel weinig Immersionist. Ik ben veel meer een Dramatist (het verhaal) en Gamist (puzzelen en oplossen van het plot). Ik denk trouwens dat het gehalte Immersionist spel en spelers (te) laag is in het Nederlandse larp scene, maar dat is een ander verhaal.

Een andere reden kan zijn dat de clown te complex is als gegeven. Ondanks de grote herkenbaarheid, dat normaliter enorm helpt bij het in je rol komen, werkt de clown kennelijk niet. Het kan zijn dat de clown, net als Sinterklaas, eigenlijk een eng figuur is voor kinderen met name als die heel dicht bij je komt. En wij spelers zijn allemaal kind geweest. Het kan ook zijn dat clownerie dermate moeilijk is dat enkelen het maar in zich hebben: ze draaien zich om, zetten een rode neus op, draaien zich terug naar de groep en voila: een heuse clown! De complexiteit van de clown heeft voorkomen dat we die konden overwinnen tijdens het spel om vervolgens het eigenlijke doel van het spel te ervaren.

Omdat we geen clowns werden en dus steeds nieuwe clownsgrappen moesten verzinnen, kwamen de grappen in de herhaling en leek het spel heel lang te duren. Niet interacteren met de Verkoper (ingaan op de aangeboden verleidingen om je clown zijn te ontgroeien en dus te verloochenen volgens de ander) zorgde ervoor dat je weinig afwisseling in je spel kreeg. En hierdoor duurde het spel nog langer.

Ook over de uitdagingen in het spel is het nodige op te merken. Zo gaf iemand terug dat het dilemma onvoldoende prikkelend keuzes gaven. Een ander vond dat de volgorde van de gevraagde prijs van de Verkoper onhandig was. Je moest te vroeg je droom opgeven. Ik ben het eens met deze kritiek. Je moest eerst je droom, daarna je zijn en vervolgens je vriendschap opgeven. Ik kan me een betere volgorde voorstellen. Je droom geeft richting en als je die kwijt ben, verlies je ook richting in het spel.

Ik denk dat bij experimentele larps het belangrijk is dat er voldoende tijd wordt genomen om in het spel te geraken. Tijdens mijn eerste ervaring met een experimentele larp, het spel The Heist, werd ruim de tijd genomen om de deelnemers langzaamaan gereed te maken voor de bijzondere ervaring. Anders wordt het toch een plons in het koude diepe.

Deze nabeschouwing nodigt niet uit om het spel nogmaals te spelen. Maar ik denk toch dat er hele interessante zaken in zitten. Je overgeven aan non-verbaal spel kan je ook in flow brengen. De sfeer van het spel, het circusleven en het clownsleven bieden mogelijkheden, maar dan zou ik daar zelf nog verder in gaan. Volledige kostuums met schmink, zaagsel of hooi op de piste vloer, dat soort zaken. De gebruikte muziek tijdens het spel was dik in orde: mooie selecties uit Cirque du Soleil en andere sfeervolle circusachtige nummers. Goed de tijd nemen om de deelnemers in de clownsrol te laten komen, inclusief elkaar regisseren om het clowneske gedrag per deelnemer scherp te krijgen. En tot slot een duidelijker dilemma voor de clown, bijvoorbeeld: kies ik ervoor om te wachten met mijn vrienden in de hoop het circus terug te vinden of ontgroei ik het clown zijn en stap ik de saaie, maar volwassen werkelijkheid in waarbij ik mijn vrienden, dromen en identiteit als clown achterlaat.

Maar voor mij voorlopig even geen experimentele theatrale larps meer…